Ξένες Αγκαλιές

Το θέμα του ντοκιμαντέρ «Ξένες Αγκαλιές» είναι η επικοινωνία μέσω της μουσικής  των Ελλήνων μαθητών του Μουσικού Γυμνασίου Χαλκίδας «Ν. Σκαλκώτας» με την ομάδα μουσικών προσφύγων της δομής της Ριτσώνας.  Οι δύο μουσικές ομάδες συναντήθηκαν στον καταυλισμό, έπαιξαν τις μουσικές τους και στη συνέχεια συναντήθηκαν ξανά  στη γιορτή του σχολείου όπου παρουσίασε η κάθε ομάδα, στη δική της εκδοχή, ένα κοινό παραδοσιακό τραγούδι.

Δημιουργική ομάδα:

Στέλιος Καζακίδης, Μαρία-Ιωάννα Κακάτσου, Νικηφόρος Κουρμπέτης, Μανώλης Πανουσάκης, Χρήστος Τραμπάζαλης, Θεόφιλος-Ιάσονας Τσουκαλάς

Εικονοληψία/Ηχοληψία: Μανώλης Πανουσάκης, Χρήστος Τραμπάζαλης, Θεόφιλος-Ιάσονας Τσουκαλάς

Μουσική: Νικηφόρος Κουρμπέτης

Μοντάζ: Γιάννης Ξηρουχάκης

Σύμβουλος Σκηνοθεσίας/Σεναρίου: Κώστας Σπυρόπουλος

Σύμβουλος Μοντάζ: Γιάννης Ξηρουχάκης

Συνέντευξη Σκηνοθέτη

Επιλέξαμε αυτό το θέμα εγώ και η ομάδα μου διότι η μουσική είναι ένας τρόπος επικοινωνίας όπου μπορούν να τον καταλάβουν και άλλοι άνθρωποι από διάφορους λαούς. Η μουσική συνδέει όλους τους ανθρώπους και τους φέρνει πιο κοντά. Αυτό επιδιώξαμε και εμείς να καταφέρουμε με το ντοκιμαντέρ που δημιουργήσαμε. Το πρώτο συναίσθημα που ένιωσα ήταν χαρά όταν γνώρισα όλους αυτούς τους ανθρώπους διότι μπορούσα να επικοινωνήσω με ανθρώπους που έχουν ζήσει πολλές δυσκολίες στη ζωή τους. Ταυτόχρονα όμως στο πίσω μέρος του μυαλού μου σκεφτόμουν τις υποχρεώσεις που έπρεπε να γίνουν για να έχουμε ένα καλό αποτέλεσμα και ίσως αυτό να μη βοήθησε να νιώσω αρκετά. Δεν έμαθα πολλά επιπλέον πράγματα για τους πρόσφυγες διότι ήδη μέσα από τα ΜΜΕ έβλεπα την κατάσταση που επικρατούσε. Το μόνο που άλλαξε είναι ότι μου δόθηκε η ευκαιρία να τους ζήσω από κοντά, να μάθω από αυτούς ιστορίες από τη χώρα τους και να μπορέσει το μυαλό μου να ταξιδέψει μέσα σε όλα αυτά που μας διηγήθηκαν.

ΠΑΝΟΥΣΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ

Επιλέξαμε αυτό το θέμα για το ντοκιμαντέρ διότι με την μουσική οι άνθρωποι μπορούν να επικοινωνούν καλύτερα. Το γεγονός ότι θα μπορούσα να μιλήσω με τους πρόσφυγες αλλά και να παίξω μουσική μαζί τους ήταν για μένα ένας παράγοντας στην επιλογή του θέματος.  Μετά από τις συναντήσεις με τους πρόσφυγες τα συναισθήματά μου για εκείνους έχουν αλλάξει. Κάποιοι άνθρωποι όπως και εγώ πριν είχαμε μια κατά τη γνώμη μου λάθος αντίληψη για το προσφυγικό ζήτημα..  Μετά από την ενασχόλησή μου με το ντοκιμαντέρ πιστεύω ότι οι ρατσιστικές εκδηλώσεις οφείλονται στις διαστρεβλωμένες μεθοδευμένες ειδήσεις των ΜΜΕ. Τέλος επιβεβαιώθηκε πως οι άνθρωποι όπως και να είναι, είτε είναι από άλλο έθνος, είτε έχουν άλλο χρώμα, μπορούν να συναναστρέφονται και να παράγουν πολιτισμό.

ΤΡΑΜΠΑΖΑΛΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

Επιλέξαμε η ταινία μας να επικεντρωθεί στην επικοινωνία των προσφύγων με τους “ντόπιους”, μέσω της μουσικής, γιατί θέλαμε να διαπιστώσουμε αν θα επιβεβαιωθεί το ρητό ότι η μουσική είναι μία παγκόσμια γλώσσα επικοινωνίας κάτι όπου επιβεβαιώθηκε. Κατά την γνωριμία μας με την ομάδα μουσικών προσφύγων διαπιστώσαμε και μόνοι μας ότι είναι άνθρωποι που θέλουν να ενταχθούν, να γίνουν κομμάτι της κοινωνίας μας. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας ήρθαμε σε επαφή με τους πρόσφυγες και διαπιστώσαμε την αντίθεση ανάμεσα σε αυτά που έδειχναν τα Μ.Μ.Ε. και στην πραγματικότητα. Μετά από αυτή την επαφή με την πραγματικότητα καταρρίφθηκαν διάφοροι μύθοι για εκείνους και ήρθαμε πιο κοντά.

ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ ΘΕΟΦΙΛΟΣ

Αποφασίσαμε το θέμα του ντοκιμαντέρ να σχετίζεται με τη μουσική χάρη στην ιδιαίτερη σχέση μας μαζί της. Πιστεύουμε πως με την ευεργετική ικανότητα της μουσικής να ενώνει τους λαούς θα μπορούσαμε και εμείς με αυτόν τον τρόπο να έρθουμε σε επαφή με αυτούς τους ανθρώπους. Έτσι με αυτή τη σκέψη μπήκαμε στον πειρασμό να κάνουμε αυτή την ταινία. Με την γνωριμία μου με τους πρωταγωνιστές δεν ένιωσα κάτι το ιδιαίτερο αλλά ούτε κάτι το αδιάφορο.  Ήμουν περισσότερο αφοσιωμένος στη δουλειά μου, στην εικόνα, στον ήχο γενικότερα στις δουλειές που μου είχαν ανατεθεί για να βγουν καλά τα πλάνα. Όμως έστω και λίγο, όταν ξέφευγα μέσα στα ηχοχρώματα της ανατολίτικης μουσικής, στους δρόμους και τα τριμητόνια, καταλάβαινα τον πόνο των ανθρώπων, το τι είχαν περάσει και τι έχουν τραβήξει. Αν δεν ήξερα δεν θα έμπαινα σε αυτήν την διαδικασία. Και γνώριζα και ένιωθα για αυτούς τους ανθρώπους. Ότι είναι υποχείρια  συμφερόντων του συστήματος, ότι είναι εκμεταλλεύσιμα όντα των ισχυρών, ότι είναι πιόνια στην σκακιέρα των ισχυρών, ανδρείκελα όπως θα έλεγε ο ποιητής. Οι ίδιοι άνθρωποι που τους πατάνε, οι ίδιοι τους ανυψώνουν. Πότε όμως θα σταματήσει αυτός ο κύκλος ο φαύλος και ποιος θα είναι ο επόμενος που θα πατηθεί και θα εξευτελιστεί για την ομαλή λειτουργία του συστήματος.

ΚΟΥΡΜΠΕΤΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ

Το θέμα που επιλέξαμε είναι η επικοινωνία της ομάδας και κατ’ επέκταση όλου του Μουσικού Γυμνασίου Χαλκίδας με τους πρόσφυγες μέσω της μουσικής. Αποφασίσαμε να επιλέξουμε αυτό το θέμα διότι η μουσική παίζει έναν πολύ μεγάλο ρόλο στη ζωή μας (καθώς όλοι φοιτούμε στο Μουσικό Γυμνάσιο)  και μιας και η μουσική είναι ένα παγκόσμιο μέσο επικοινωνίας θεωρήσαμε αυτή την ιδέα πολύ καλή για να μην την εκμεταλλευτούμε. Έτσι όταν τέθηκε το ζήτημα όλοι ομόφωνα επιλέξαμε την μουσική ως το θέμα του ντοκιμαντέρ καθώς η μουσική επηρέαζε και επηρεάζει τόσο εμάς όσο και τους πρόσφυγες στη δομή της Ριτσώνας καθώς, ειδικά η παραδοσιακή μουσική, τους  θυμίζει τη μουσική της πατρίδας τους. Επίσης όλα τα μέλη της ομάδας θέλαμε ένα θέμα ενδιαφέρον έτσι ώστε να μην βαρεθούμε και χάσουμε την όρεξη που είχαμε αρχικά για το ντοκιμαντέρ. Τελικά πιστεύω πως καταφέραμε να δείξουμε σε έναν ικανοποιητικό βαθμό τη σχέση που δημιουργήθηκε μεταξύ εμάς και των προσφύγων και αν και κουρασμένοι δεν χάσαμε την όρεξή μας. Δεν ξέρω πώς ένιωσα μετά τη συνάντησή μας με τους πρόσφυγες…! Μέσα στους μήνες αυτούς που έχουμε αναλάβει τη δημιουργία αυτού του ντοκιμαντέρ αυτό το ερώτημα τίθεται συχνά και πραγματικά δεν έχω δώσει μια ολοκληρωμένη απάντηση  και ούτε πιστεύω πως θα δώσω τώρα αλλά θα προσπαθήσω. Τέλος πάντων ο λόγος που δεν καταφέρνω να απαντήσω είναι κυρίως επειδή δεν καταλαβαίνω αυτή την ερώτηση…θέλω να πω όλοι όταν σου κάνουν αυτή την ερώτηση περιμένουν να αρχίσεις να περιγράφεις συναισθήματα και δραματική μουσική να αρχίσει να παίζει. Όμως αυτό είναι τελείως λάθος…τουλάχιστον για μένα. Τα συναισθήματα μου ήταν και είναι θετικά και πραγματικά πιστεύω πως όλοι πρέπει να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση αυτή θετικά γιατί ναι οι άνθρωποι αυτοί πέρασαν δύσκολα όμως από ένα σημείο και μετά πρέπει να ξεχάσουμε πως έχουμε να κάνουμε με πρόσφυγες αλλά με ανθρώπους …ανθρώπους που ήθελαν και θέλουν να εκτονωθούν, να περάσουν καλά και να αντιμετωπίσουν την κατάστασή στην οποία βρίσκονται ως μια νέα αρχή και όχι ως ένα τέλος.  Δίνοντας τελικά μια απάντηση στην ερώτηση «Πώς ένιωσες μετά τη συνάντηση σου με τους πρόσφυγες;» λέω πως το συναίσθημα της λύπης που σίγουρα μου δημιουργήθηκε το κάλυψε τελείως η ελπίδα και η αισιοδοξία που ένιωσα καθώς αυτοί οι άνθρωποι με έκαναν να καταλάβω πως αφού εκείνοι, οι πρόσφυγες, μπορούν να αντιμετωπίσουν μια τόσο δύσκολη κατάσταση με τέτοια δύναμη και αισιοδοξία τότε σίγουρα και εμείς οι νέοι σε μια χώρα με πολλά προβλήματα μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα πάντα.  Τέλος νιώθω πως έμαθα πολλά πράγματα παίρνοντας μέρος σε αυτή τη δράση. Όλα πολύ χρήσιμα όμως νιώθω πως μαθαίνοντας για το προσφυγικό ήταν πολύ ενδιαφέρον διότι πάντα μαθαίνοντας για την επικαιρότητα είναι κάτι ξεχωριστό και δεν προκύπτει συχνά. Ειδικά ο τρόπος που μάθαμε για το προσφυγικό ήταν ο ιδανικός…μάθαμε για τους πρόσφυγες από τους…..πρόσφυγες!!! Γενικά ήταν μια όμορφη εμπειρία που μου έδωσε να καταλάβω πώς νιώθουν οι άνθρωποι αυτοί και κυρίως πως ζουν. Είδα τις συνθήκες ζωής τους και βρέθηκα για λίγο στη θέση τους . Μπορώ να πω με σιγουριά πως οι άνθρωποι αυτοί δεν ζουν μέσα στην άνεση, πως ο πόλεμος κρύβει μέσα του πολύ πόνο και είμαι περήφανος που η χώρα μου κάνει ό,τι μπορεί για να τους βοηθήσει σε μια πραγματικά δύσκολη περίοδο.

ΚΑΖΑΚΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

Η αρχική σκέψη ήταν να έρθουμε σε επαφή με τους πρόσφυγες και να γνωρίσουμε τις  ανησυχίες  και τα προβλήματά τους. Η μουσική ανέκαθεν ήταν ένα μέσο ανταλλαγής συναισθημάτων και επικοινωνίας. Μέσω του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ αποδείχτηκε για άλλη μια φορά  ότι η μουσική είναι το πιο άμεσο και εύστοχο μέσο γνήσιας επικοινωνίας μεταξύ των λαών! Η επαφή μου με τους πρόσφυγες με οδήγησε σε πλήθος σκέψεων και συναισθημάτων. Για άλλη μια φορά συνειδητοποίησα ότι όλοι είμαστε άνθρωποι ίσοι με στόχους, αξίες και ιδανικά. Είμαι χαρούμενη που είχα την ευκαιρία να τους συναντήσω, λυπημένη για τα όσα έχουν βιώσει και ελπίζω σύντομα να παίξουμε ξανά μαζί! Το προσφυγικό είναι αποτέλεσμα ενός πολέμου, μιας διαφοράς που δεν μπόρεσε να λυθεί με ειρηνικά μέσα. Είναι μια ακραία τραγική και επικίνδυνη κατάσταση για όλους όσους εμπλέκονται σε αυτή, είτε είναι πρόσφυγες, είτε πολίτες των χωρών υποδοχής. Με άλλα λόγια, οτιδήποτε συμβαίνει αφορά όλους μας και πρέπει να φροντίζουμε όλοι για την ειρήνη και την πρόοδο σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Επίσης, ένιωσα ότι στις μέρες μας οι άνθρωποι είμαστε άπληστοι και εγωιστές. Κάνουμε πολέμους για να εκπληρώσουμε τις επιδιώξεις μας και να αναδειχτούν τα προσωπικά μας συμφέροντα, χωρίς να μπορούμε να καταλάβουμε ότι με αυτόν τον τρόπο καταστρέφονται πολιτισμοί, διαλύονται  ζωές  ανθρώπων και χάνονται ανθρώπινες ψυχές.

ΚΑΚΑΤΣΟΥ ΜΑΡΓΙΑΝΝΑ

Συμμετείχα στην ομάδα των μαθητών του Μουσικού Γυμνασίου «Ν. Σκαλκώτας» υποστηρικτικά και συντονιστικά. Το θέμα επιλέχθηκε από τους μαθητές με την ιδέα της κοινής γλώσσας της μουσικής.  Με την ιδιότητα του μη μουσικού (καθηγήτρια γενικής παιδείας)  παρακολούθησα με μεγάλο ενδιαφέρον πώς άνθρωποι που δεν μπορούσαν να επικοινωνήσουν με τη γλώσσα (κάποιοι πρόσφυγες δεν ξέρουν καν Αγγλικά), προσπαθούσαν να ¨μπουν¨ μέσα στη μουσική των άλλων και να ¨μιλήσουν¨ μέσω του ήχου. Ήταν μια πολύ συγκινητική στιγμή και εντυπωσιακό το αποτέλεσμα. Γενικά, θεωρώ τον εαυτό μου ευαισθητοποιημένο ως προς το προσφυγικό ζήτημα. Για τις ανάγκες μιας αντίστοιχης δράσης πέρυσι, ερεύνησα και έμαθα από πού ήρθαν αυτοί οι άνθρωποι (γεωγραφικά) ποια είναι η ιστορία του τόπου τους και γιατί αναγκάστηκαν να αφήσουν την πατρίδα τους. Επίσης είχα ήδη επισκεφτεί καταυλισμό προσφύγων πριν πάμε στη Ριτσώνα. Από αυτές τις πρώτες εμπειρίες μου μπορώ να πω ότι δεν νιώθω οίκτο αλλά θαυμασμό γι αυτούς τους ανθρώπους και για την αξιοπρέπεια με την οποία αντιμετωπίζουν το δράμα τους.

Πιλαφά Κατερίνα